موتورهای دیزلی به عنوان قلب تپنده ی بسیاری از کامیون ها، اتوبوس ها و ماشین‌آلات سنگین، نیازمند نظارت دقیق بر وضعیت روغن هستند. در این میان، سنسور فشار روغن Oil Pressure Sensor نقشی حیاتی دارد؛ چرا که کوچک ترین افت فشار می‌تواند به خرابی پیشرانه و هزینه های سنگین تعمیر منجر شود. در این مقاله از وب سایت پارت پارسیان، به بررسی عملکرد، اهمیت، علائم خرابی و روش نگهداری این قطعه حیاتی می پردازیم.
سنسور فشار روغن چیست و چگونه کار می کند؟
سنسور فشار روغن قطعه ای الکترونیکی است که میزان فشار روغن در مدار موتور را اندازه گیری کرده و اطلاعات را به ECU (واحد کنترل الکترونیکی موتور) یا به نشانگر داشبورد ارسال می‌کند.در واقع، این سنسور مانع از آن می شود که کاهش سطح روغن یا افت فشار ناگهانی بدون هشدار باقی بماند.
عملکرد سنسور فشار روغن در چند مرحله:
- تشخیص فشار واقعی: روغن پس از پمپاژ توسط پمپ روغن به مجاری موتور منتقل می شود.
- ارسال سیگنال به ECU: سنسور تغییرات فشار را به صورت ولتاژ الکتریکی گزارش می دهد.
- نمایش هشدار: در صورت افت فشار، چراغ هشدار روی صفحه‌نمایش روشن می شود.
- محافظت از موتور: در برخی موتورهای جدید، ECU بلافاصله دور موتور را کاهش می‌دهد تا از آسیب جلوگیری کند.
اهمیت وجود سنسور فشار روغن در موتورهای دیزلی
موتورهای دیزلی نسبت به بنزینی فشار و حرارت بالاتری دارند. به همین دلیل کنترل مداوم فشار روغن در آنها ضروری تر است. در صورت نبود یا خرابی سنسور، موتور بدون هشدار دچار خشک کاری می شود و در نتیجه قطعاتی مانند یاتاقان، میل لنگ و پیستون آسیب جدی می بینند.
مهم ترین مزایای عملکرد صحیح سنسور فشار روغن:
- افزایش طول عمر موتور
- کاهش مصرف روغن و سوخت
- جلوگیری از قفل شدن موتور در دور بالا
- پیشگیری از هزینه های سنگین تعمیر
علائم خرابی سنسور فشار روغن
اگر سنسور دچار ایراد شود، معمولاً یکی از علائم زیر در خودرو مشاهده می‌شود:
| علامت خرابی | توضیح فنی |
|---|---|
| روشن شدن چراغ هشدار روغن | حتی زمانی که سطح روغن نرمال است |
| نوسان عقربه فشار روغن | نشان‌دهنده ارسال سیگنال اشتباه به ECU |
| نشت روغن از محل سنسور | به دلیل خرابی واشر یا ترک در بدنه سنسور |
| صدای غیرعادی موتور | به علت عملکرد اشتباه سنسور و کاهش روانکاری داخلی |
روش تست سنسور فشار روغن
سنسور فشار روغن یکی از قطعات حیاتی موتور است که باید دقت آن به‌صورت دوره‌ای بررسی شود، به‌خصوص در موتورهای دیزلی کامیون ها که فشار روغن بالاتر از خودروهای سواری است. در ادامه، مراحل تست به دو روش دستی (با مولتی متر) و کامپیوتری (با دستگاه دیاگ) آورده شده است:
روش اول: تست دستی با مولتی متر
ابزار مورد نیاز:
- مولتی متر دیجیتال
- آچار مناسب برای باز کردن سنسور
- دفترچه فنی یا کاتالوگ فشار استاندارد موتور
- مقداری دستمال و اسپری تمیزکننده
مراحل انجام تست:
1. خاموش کردن موتور و قطع برق باتری
پیش از هر کاری، موتور را خاموش کرده و سیم منفی باتری را جدا کنید تا از اتصال کوتاه جلوگیری شود.
2. باز کردن فیش سنسور فشار روغن
فیش را با دقت جدا کنید تا سوکت آسیب نبیند. سپس سطح سنسور را تمیز کنید تا گرد و روغن مانع تماس دقیق نشود.
3. تنظیم مولتی متر روی حالت اهم (Ω)
در این مرحله، مقاومت الکتریکی سنسور در حالت خاموش بررسی می شود. اگر سنسور سالم باشد، مقدار مقاومت باید در محدوده‌ی مشخصی (معمولاً بین ۵ تا ۳۰ اهم) قرار گیرد.
4. روشن کردن موتور
پس از روشن شدن موتور، مقدار مقاومت یا ولتاژ خروجی سنسور باید تغییر کند. اگر مقدار ثابت بماند یا نوسان غیرعادی داشته باشد، سنسور دچار خرابی است.
5. مقایسه با استاندارد دفترچه فنی
مقدار خوانده شده را با مقدار مرجع درج شده در دفترچه فنی همان خودرو (مثلاً بنز 1924 یا فوتون) مقایسه کنید. اختلاف زیاد یعنی نیاز به تعویض فوری.
6. بررسی فیزیکی بدنه سنسور
در صورت وجود نشت روغن از محل رزوه یا ترک در بدنه، سنسور باید تعویض شود حتی اگر از نظر الکتریکی سالم باشد.
روش دوم: تست با دستگاه دیاگ (در تعمیرگاه تخصصی)
در خودروهای دیزلی مدرن، مخصوصاً کامیون های جدید فوتون و ولوو، سنسور فشار روغن به ECU متصل است. در نتیجه، تست دقیق‌تر با دیاگ انجام می شود.
مراحل انجام تست دیاگ:
1. اتصال کابل دیاگ به پورت OBD
دیاگ را به سیستم الکترونیکی خودرو متصل کنید و به بخش پارامترهای موتور (Engine Parameters) بروید.
2. انتخاب گزینه Oil Pressure Sensor
در این قسمت می توانید مقدار فشار روغن واقعی را به صورت لحظه ای ببینید.
3. مقایسه مقدار واقعی با محدوده نرمال
فشار استاندارد برای موتورهای دیزلی در حالت کارکرد نرمال معمولاً بین ۲.۵ تا ۵ بار است. اگر عدد نمایش‌داده شده کمتر از ۲ بار باشد یا نوسان داشته باشد، ممکن است سنسور یا مدار سیم کشی دچار مشکل باشد.
4. بررسی خطاهای ثبت‌شده (Fault Codes)
در صورت خرابی، ECU معمولاً خطایی مانند P0520 (Oil Pressure Sensor Circuit) یا P0522 (Low Voltage Sensor) ثبت می کند. این کدها نشانه واضح نقص در عملکرد سنسور یا سیم کشی هستند.
نکات تکمیلی برای اطمینان از سلامت سنسور
- از فیش و سوکت تمیز و بدون زنگ زدگی استفاده کنید.
- هنگام نصب مجدد سنسور، از نوار تفلون یا اورینگ استاندارد استفاده کنید تا نشت نکند.
- سنسورهای متفرقه یا تقلبی معمولاً ولتاژ خروجی ناپایدار دارند؛ فقط از برندهای معتبر عرضه‌شده در پارت پارسیان استفاده کنید.
- در صورت مشاهده خطا، همیشه قبل از تعویض سنسور، مدار سیم کشی و اتصالات ECU را بررسی کنید.
جمع بندی تست سنسور فشار روغن
اگر سنسور فشار روغن به درستی کار نکند، اطلاعات غلطی به ECU می‌رسد و ممکن است چراغ هشدار روغن بی دلیل روشن یا خاموش شود. تست منظم این قطعه، به ویژه در سرویس های دوره ای موتور، از آسیب های گران قیمت جلوگیری می کند.در صورت نیاز به خرید یا تعویض سنسور فشار روغن اصلی برای کامیون های بنز، خاور، فوتون و ولوو، می‌توانید از پارت پارسیان با ضمانت اصالت و مشاوره فنی رایگان تهیه کنید.
نکات نگهداری و تعویض سنسور فشار روغن
برای حفظ عملکرد دقیق سیستم روغن کاری، رعایت چند نکته ضروری است:
- همیشه از روغن موتور با ویسکوزیته استاندارد استفاده کنید.
- در زمان تعویض روغن، محل سنسور و فیلتر را از آلودگی پاک کنید.
- در صورت مشاهده نشت یا خوردگی، سنسور را فوراً تعویض کنید.
- از قطعات اصلی و برند معتبر مانند Bosch، Delphi و FAE استفاده کنید.
سنسور فشار روغن در خودروهای سنگین و کامیون ها
در کامیون هایی مانند بنز 1924، خاور، فوتون و آکتروس، سنسور فشار روغن اهمیت دوچندان دارد. این خودروها اغلب در مسیرهای طولانی و با بار سنگین کار می کنند؛ بنابراین کوچک ترین نقص در سیستم روغن کاری می‌تواند منجر به سوختن موتور در چند دقیقه شود.
در فروشگاه تخصصی پارت پارسیان، انواع سنسور فشار روغن اصلی برای کامیون های اروپایی و چینی موجود است که شامل برندهای زیر می شود:
- سنسور فشار روغن مرسدس بنز 1924 و 2624
- سنسور فشار روغن کامیون خاور
- سنسور فشار روغن فوتون تونلند و Auman
- سنسور فشار روغن ولوو FH و FM
جمع بندی
سنسور فشار روغن را می توان چشم هوشمند موتور دانست؛ قطعه ای که با پایش مداوم فشار روغن، از خسارات جدی جلوگیری می کند. توجه به سلامت این سنسور و استفاده از قطعات اصلی، راهی ساده اما حیاتی برای حفظ عمر موتورهای دیزلی است.
برای خرید انواع سنسور فشار روغن اورجینال کامیون و خودروهای سنگین با ضمانت اصالت کالا، می توانید به سایت پارت پارسیان مراجعه کنید و یا با تیم ما تماس بگیرید.
